-
1 cedere
1) удаляться, уходить (1. 7 § 4 D. 9, 2); об ответчике: не отвечать на иск, против. ultra contendere (1. 1 pr. D. 2, 13);lite cedere, отказываться от предъявления иска, от спора (1. 63 § 2 D. 36, 1), отсюда in jure cedere, in jure cessio, форма приобретения права собственности на вещи, или установления служебности; вся сделка была мнимою виндикацией, где приобретающий выступал в качестве мнимого истца, отчуждающий - в качестве мнимого ответчика, и претор разрешал мнимый спор. Гай упоминает, что в его время редко уже прибегали к этой форме передачи права собственности, а в Юстиниановом праве от in j. c. не осталось более следов (Gai. 11, 54-37. 96. Ulp. XIX, 9-15. Panl III, 6 § 32. Vat § 47, 50);
cedere, cessio касается особенно установления сервитута, ced. servitutem (1. 39 D. 8, 2), usumfr. (l. 78 § 2 D. 23, 3), jus eundi, agendi, etc. (1. 3 § 3. 1. 10. 11. 14. D. 8, 3. 1. 15 D. 8, 4): cessio aquae (1. 9 pr. D. 39, 3);
2) уступить, предоставить, ced. loco, fundo (1 7 D. 39, 3). aedibus (1. 13 § 11 D. 39, 2), ced. alicui possessione (1. 16 eod. 1. 1 § 20. 1. 52 § 2 D. 41, 2. 1. 33 § 3 D. 41, 3);cessio facultatum, утрата имущества (1. 4 C. 1, 3).
foro ced., сделаться несостоятельным, в особ. о менялах (1. 7 § 2 D. 16, 3);
ced. peculio mercibus, rebus peculiaribus (1. 9 D. 10, 3. 1. 7 § 1 D. 14, 4), parte, portione heredit. (1. 8 D. 5, 4. 1. 11 § 3 D. 32), usufr. (1. 17 § 1 D 9. 4), bonis, уступить имущество верителям;
3) уступать владение, possessionem cedere (1. 1 § 4 D. 41, 2), actionem ced. alicui, уступать право иска (1. 21. 63 D. 6, 1. 1. 7 pr. D. 12, 4. 1. 21 D. 27, 3. 1. 13 § 1. 1. 70 pr. D. 31. 1. 76. 95 § 11 D. 46, 3);cessio bonorum, уступка имущества (tit. D. 42, 3. C. 7, 71).
cessio actionum, уступка иска (1. 76 D. 46, 3. 1. 2 C. 5, 52);
cessio nominum (1. 30 D. 5, 3);
ced. auxilium in integr. restitutionis (1. 24 pr. D. 4, 4); (1. 10 D. 8, 3);
4) касаться до, включать во, переходить, ced. in alimenta (1. 8 § 22 D. 2, 15), in fructum (l. 7 § 12 D. 24, 3), in vicem usurarum (l. 5 § 21 D. 36, 4), usuris (1. 102 § 1 D. 46, 3), in computationem legis Falc. (1. 30 § 8 D. 35, 2) in modum agri (1. 51 D. 18, 1), in numerum (1. 6 § 3 D. 48, 5);ced. improbilati (1. 9 § 4 D. 1, 16).
ced. loco solutionis s. pro solut. (1. 27. 35 § l D. 12. 2), pro petitione (1. 2 D. 22, 2), loco praedae (1. 20 § 1 D. 49, 15);
ced. legato. instrumento, peculio, penori legato, входить в состав отказа (1. 12 § 35. 1. 17. 18 § 13. 1. 20 § 3. 4 D. 33. 7. 1. 6 § 4 D. 33, 8. 1. 3 § 3. 5 D. 33, 9. 1. 14 D. 33, 10);
tapeta vesti cedunt (1. 25 § 5 D. 34, 2);
dolia ia horreis defossa horreorum venditioni cessisse videntur (1. 76 pr. D. 18, 1);
5) доставаться кому, принадлежать: pars thesauri, quae inventori cedit, quae domino soli cedit (1. 63 § 1. 2 D. 41, 1), merces (insulae locatae) emtori cedit (1. 53 pr. D. 19. 1);accessio cedit principali, придаточная вещь следует за главною (1. 19 § 13. D. 34, 2. § 33. 44. J. 2, 1).
felicitas cessura alicui (1. 2 C. 11, 65);
bono, commodo, lucro alicujus s. alicui ced. (l. 35 § 1 D. 6, 1. 1. 69 D. 7, 1. 1. 17 D. 23, 5. 1. 17 pr. D. 31. 1. 16 D. 33, 2);
6) уходить, уносить, наступать: tempus luctus cedit ex die mortis mariti (1. 8 D. 3, 2);ad utilitates alicujus ced., пригодиться, быть полезным (1. 16 C. 5, 71).
tempora cedunt alicui (1. 4 pr. D. 48, 5);
annus cedit, cedere incipit (1. 6 D. 3, 6. 1. 28 § 4 D. 4, 6. 1. 15 § 4 D. 43, 24);
dies petendae bon. poss. cessit alicui (1. 14 D. 37, 1), dies vacationis incipit cedere (1. 4 D. 50, 5);
dies cedit fidejussoribus (1. 13 pr. D. 46, 7); (1. 45 § 1 D. 27, 1); по отношению к требованиям dies cedit означ. а) день с наступлением которого возникает право, прот. dies venit, в котором можно судебным порядком требовать осуществления права, исполнения обязательств (1. 213 pr. D. 50, 16. "Cedere diem significat incipere deberi pecniam, venire diem significat;
cum diem venisse quo peti possit");
dies legati cedit, т. е. день смерти завещателя, с наступлением которого отказоприниматель получал право на отказ (tit. D. 36, 2. 1. un. D. 7, 3); отсюда cessio diei прот. petitio (1. 7 pr. D. 36, 2);
b) наступление срока платежу: cessit dies solvendae pecuniae (1. 27 D. 40, 9), dies usurarum (1. 58 § 2 D. 36, 1);
cedit dies operarum, т. к. operae cedunt (1. 13 § 2. 1. 23 § 1. 1. 34. D. 38, 1. 1. 73 pr. D. 45, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > cedere
-
2 forum
I ī n. [одного корня с foras и foris ]1) арх. преддверие гробницы (« vestibulum sepulcri» C) LXIIT3) рыночная площадь, городской рынок (f. bovarium или boarium C, L, olitorium L, coquīnum Pl, piscarium или piscatorium Pl, L, cuppedĭnis Vr)4)а) торжище, центральная площадь, форум (центр общественной, политической, судебной и деловой жизни города)f. Romanum PM, T (тж. Magnum или Vetus C, L etc.) — римский форум (на вост. стороне Капитолийского и северной Палатинского холмов; в сев.-вост. его части — comitium, место народных собраний; к нему примыкали f. Caesăris Su, PM и f. Augusti O, Su, PM, место судопроизводства)б) перен.in foro versari C — заниматься торговыми ( или финансовыми) операциями или быть общепринятым на форумеf. attingere C (in foro esse coepisse Nep) — заняться государственными (преим. судебными) деламиf. indicere V — назначить время и место судебного заседанияf. agere C — чинить судin alieno foro litigare погов. M — выступать в разбирательстве чужого (и незнакомого) дела, т. е. не понимать в чём дело5) центральный город провинции, областной центр (civitates in idem f. convenientes C)II Forum, ī n.1) F. Alieni, город в Цизальпинской Галлии, к юго-зап. от Вероны T2) F. Apii, город в Латии, на via Appia C, H, PM3) F. Aurelium, город в Этрурии, на via Aurelia C4) F. Cornelii, город в Циспаданской Галлии, на via Aemilia, между Бононией и Фавенцией C5) F. Gallorum — там же, между Мутиной и Бононией C -
3 forum
1) публичная площадь, как место торговли (1. 6 D. 3, 3. 1. 122 pr. D. 30. 1. 39 § 1 D. 35, 1. 1. 1 § 22 D. 41, 2. 1. 7 § 13 D. 42, 4. 1. 27 § 1 D. 50, 1);forum suarium (1. 1 § 11 D. 1, 12), rerum venalium (1. 12 C. 12, 38);
foro cedere (см. s. 2);
2) место судебной деятельности, а) вообще, forensis, судебный, in foro causas dicere (1. 1 D. 1, 2);forum, bustumve usucapi vetat (leg. XII. tab. X. 11. I. 7).
disputatio fori (1. 2 § 5 eod.);
in forum compelli (l. 1 pr. D. 2, 12. 1. 9 § 4 D. 48, 19. cf 1. 1 § 13 D. 1, 12. 1. 9 D. 2, 12);
forensium rerum expers (1. 25 § 1 D. 22, 3);
disceptationum forens. peritus (1. 41 C. 1, 3);
forensia instrumenta (1. 20 C. 4, 21); в более тесн. см. = civilis s. 5: for. actiones, прот. criminum exsecutiones (1. 1 § 1 D. 47, 9);
b) no отношению к известному лицу: судебная власть, к которой кто-нб. принадлежал - подсудность, forum competens (rubr. D. 3, 13);
actor, accusator rei forum sequatur, если обе стороны жили в двух различных округах, то дело решалось судом, в округе которого жил, ответчик (1. 2. 5. pr. eod.);
alterius fori esse coepisse;
ius revocandi forum (1. 7 D. 5, 1);
fori praescriptionem habere, iure fori uti (1. 7 pr. D. 2, 8. cf. i. 7 C. 3, 13).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > forum
См. также в других словарях:
banqueroutte — Banqueroutte, Semble plus raisonnable Banqueroupte, c est à dire rompuë, comme qui diroit, Banqua rupta. Faire banqueroutte, Foro cedere, Solum vertere, Decoquere … Thresor de la langue françoyse
justice — Justice, Iustitia. Aspre, et fort estroicte, ou rigoureuse justice, Abscissior iustitia. Justice est logée en l entendement, Consedit in mente iustitia. S il n estoit ainsi, justice ne bonté n auroit aucun lieu entre les hommes, Quod ni ita se… … Thresor de la langue françoyse
place — Place, f. penac. Est un lieu subdial et à descouvert sans bastimens, et se prend tantost pour le rez de chaussée, Solum. Comme quand on dit, Il n y a que la place, Solum nudum, et sine superficie. Nuda area. Et tantost pour le lieu destiné au… … Thresor de la langue françoyse
temps — Temps, m. Vient du Latin Tempus par syncope de la voyelle u, Tempus, Tempestas, l Espagnol et l Italien s esloignent trop dudit mot Latin, disant le premier Tiempo, et l autre Tempo. Le temps, ou jour, Dies. Le temps soit d un an, d un jour, ou d … Thresor de la langue françoyse
GENU — ex Graeco γόνυ, roboris sedes, Artemid. l. 1. c. 49. Τὰ γόνατα πρὸς τε ἰχὺν καὶ εὐανδρείαν ἐςτὶ ληπτέα καὶ πρὸς κινήσεις, καὶ πρὸς πράξεις κτλ. Quibus proin debilitatis, totum corpus imbecillum est. Plaut. Curcul. Act. 2. sc. 3. v. 30. Tenebrae… … Hofmann J. Lexicon universale
MARS — Deus belli ab antiquis creditus, dictus Varroni l. 4. de LL. quod maribus in bello praesit, aut certe a Sabina dictione Mamers, quô nomine illi Martem dicebant. A Poetis Mavors dicitur per epenthesin. Iovis ac Iunonis silius fuisse singitur, vel … Hofmann J. Lexicon universale
PEGMA — a Graeco πήγνυμι, compingo, machina fuit ludicra, e strue diversorum lignorum compacta, tantâ altitudine, ut ad tertium quartumque nidum seu contignationem sive stationem fabrica exurgeret. Interpres Dionis in Adriano, surgentia spectacula et… … Hofmann J. Lexicon universale
PERIANDER — I. PERIANDER Ambraciae tyrannus, ab exoleto suo occisus, quod eum inter pocula interrogâsset, num ex se gravidus factus esset. Aristot. l. 5. Polit. c. 19. II. PERIANDER Corinthiorum Rex, unus e 7. Sapientibus, Cypselo patri in regno successit,… … Hofmann J. Lexicon universale
comparoistre — en personne au jour de l assignation, Obire vadimonium, Sistere se. Promettre de comparoistre au jour de l assignation, Vadimonium facere, vel promittere. Ne comparoistre point au jour de l assignation donnée par devant le magistrat, Vadimonium… … Thresor de la langue françoyse
defaillir — Defaillir, Languescere, Deficere. Defaillir et se passer, Exolescere, Rarescere. Defaillir et ne pouvoir fournir à la peine, Fatiscere. Defaillir à faire son debvoir, et respondre à la bonne volonté de la Seigneurie de sa ville, Studia ciuium… … Thresor de la langue françoyse
temporiser — I. Temporiser, voyez apres Temps. II. Temporiser, neutr. acut. Est attendre temps commode à faire quelque chose: {{t=g}}éphédréuéstai tô kairô{{/t}} Demosth. In Olynth. tempus idoneum alicui rei gerendae praestolari, atque adeo tardare ac… … Thresor de la langue françoyse